Hadis No : 0013
Ravi: Abdullah İbnu Ömer İbni’l-Hattab
Tanım: Bir adam kendisine: Gazveye çıkmıyor musun?” diye sorar. Abdullah şu cevabı verir: “Ben Hz. Peygamber (sav)’i işittim, şöyle buyurmuştu: “İslam beş esas üzerine bina edilmiştir: Allah’tan başka ilah olmadığına ve Muhammed’in O’nun kulu ve elçisi olduguna şehadet etmek, namaz kılmak, oruç tutmak, Kabe’ye haccetmek, Ramazan orucu tutmak”
Kaynak: Buhari, İman 1; Müslim, İman 22 (…); Nesai, İman 13, (9, 107-108); Tirmizi, İman 3, (2612)
Hadis No : 0014
Ravi: Yahya İbnu Yağmur
Tanım: Basra’da kader üzerine ilk söz eden kimse Mabed el-Cüheni idi. Ben ve Humeyd ibnu Abdirrahman el-Himyeri, hac veya umre vesilesiyle beraberce yola çıktık. Aramızda konuşarak, Ashab’tan biriyle karşılaşmayı temenni ettik. Maksadımız, ondan kader hakkında şu heriflerin ettikleri laflar hususunda soru sormaktı. Cenab-ı Hakk, bizzat Mescid-i Nebevi’nin içinde Abdullah İbnu Ömer (ra)’la karşılaşmayı nasib etti. Birimiz sağ, obürümüz sol tarafından olmak üzere ikimiz de Abdullah (ra)’a sokuldu. Arkadaşımın sözü bana bıraktığını tahmin ederek, konuşmaya başladım: Ey Ebu Abdirrahman, bizim taraflarda bazı kimseler zuhur etti. Bunlar Kur’an-ı Kerim’i okuyorlar. Ve çok ince meseleler bulup çıkarmaya çalışıyorlar,” Onların durumlarını beyan sadedinde şunu da ilave ettim: “Bunlar, “kader yoktur, herşey hadistir ve Allah önceden bunları bilmek iddiasındalar.” Abdullah (radıyallahu anh): Onlarla tekrar karşılaşırsan, haber ver ki ben onlardan beriyim, onlar da benden beridirler” Abdullah İbnu Ömer sozünü yeminle de te’kid ederek şöyle tamamladı: “Allah’a kasem olsun, onlardan birinin Uhud dağı kadar altını olsa ve hepsini de hayır yolunda harcasa kadere inanmadıkça, Allah onun hayrını kabul etmez! Sonra Abdullah dedi ki: Babam Ömer İbnul-Hattab (ra) bana şunu anlattı: “Ben Hz. Peygamber (sav) yanında oturuyordum. Derken elbisesi bembeyaz, saçları simsiyah bir adam yanımıza çıkageldi. Üzerinde, yolculuğa delalet eder hiçbir belirti yoktu. Üstelik içimizden kimse onu tanımıyordu da. Gelip Hz. Peygamber (sav)’in önüne oturup dizlerini dizlerine dayadı. Ellerini bacaklarının üstüne hürmetle koyduktan sonra sormaya başladı: Ey Muhammed! Bana İslam hakkında bilgi ver! Hz. Peygamber (sav) açıkladı: “İslam, Allah’tan başka ilah olmadığına, Muhammed’in O’nun kulu ve elçisi olduğuna şehadet etmen, namaz kılman, zekat vermen, Ramazan orucu tutman, gücün yettiği takdirde Beytullah’a haccetmendir.” Yabancı:”Doğru söyledin” diye tasdik etti. Biz hem sorup hem de söyleneni tasdik etmesine hayret ettik. Sonra tekrar sordu: “Bana iman hakkında bilgi ver?” Hz. Peygamber (sav) açıkladı. “Allah’a, meleklerine, kitablarına, peygamberlerine, ahiret gününe inanmandır. Kadere yani hayır ve şerrin Allah’tan olduğuna da inanmandır.” Yabancı yine: “Doğru söyledin!” diye tasdik etti? Sonra tekrar sordu: “Bana ihsan hakkında bilgi ver?” Hz. Peygamber (sav) açıkladı: “İhsan Allah’ı sanki gözlerinle görüyormuşsun gibi Allah’a ibadet etmendir. Sen O’nu görmesen de O seni görüyor.” Adam tekrar sordu: “Bana kıyamet(in ne zaman kopacağı) hakkında bilgi ver?” Hz. Peygamber (sav) bu sefer: “Kıyamet hakkında kendisinden sorulan, sorandan daha fazla birşey bilmiyor!” karşılığını verdi. Yabancı: “Öyleyse kıyametin alametinden haber ver!” dedi. Hz. Peygamber (sav) şu açıklamayı yaptı: “Köle kadınların efendilerini doğurmaları, yalın ayak, üstü çıplak, fakir (Müslim’in rivayetinde fakir kelimesi yoktur) davar çobanlarının yüksek binalar yapmada yarıştıklarını görmendir.” Bu söz üzerine yabancı çıktı gitti. Ben epeyce bir müddet kaldım. (Bu ifade Müslim’deki rivayete uygundur. Diğer kitaplarda “Ben üç gece sonra Hz. Peygamber (sav)’la karşılaştım” şeklindedir) Hz. Peygamber (sav) Ey Ömer, sual soran bu zatın kim olduğunu biliyor musun? dedi. Ben: “Allah ve Resulü daha iyi bilir” deyince şu açıklamayı yaptı: “Bu, Cebrail aleyhisselamdı. Size dininizi öğretmeye geldi.”
Kaynak: Müslim, İman 1, (8); Nesai, İman 6, (8, 101); Ebu Davud, Sünnet 17 (4695); Tirmizi, İman 4, (2613)
Hadis No : 0015
Ravi: Enes İbnu Malik
Tanım: Biz mescidde Hz. Peygamber (sav)’le birlikte otururken, devesine binmiş olarak bir adam girdi ve mescidin avlusuna devesini ıhıp bağladıktan sonra: “Muhammed hanginizdir?” diye sordu. Biz; “Dayanmakta olan şu beyaz kimse” diye gösterdik. (Nesdi’deki Ebu Hüreyre (ra) rivayetinde: “Şu dayanmakta olan hafif kırmızıya çalan renkteki kimse” diye tasvir mevcuttur) Adam: “Ey Abdulmuttalib’in oğlu!” diye seslendi. Resulullah (sav): “Buyur seni dinliyorum” dedi. Adam: “Sana birşeyler soracağım. Sorularımda aşırı gidebilirim, sakın bana darılmayasın” dedi. Hz. Peygamber (sav): “Haydi istediğini sor!” Adam: “Rabbin ve senden öncekilerin Rabbi adına soruyorum: Seni bütün insanlara peygamber olarak Allah mı gönderdi?” Hz. Peygamber (sav): “Kasem olsun evet!” Adam: “Allahu Teala adına soruyorum: Gece ve gündüz beş vakit namaz kılmanı sana Allah mı emretti?” Hz. Peygamber (sav): “Allah’a kasem olsun evet!” Adam: “Allah adına soruyorum, senenin şu ayında oruç tutmanı sana Allah mı emretti? Hz. Peygamber (sav): “Allah’a kasem olsun evet!” Adam: “Allahu Teala adına soruyorum: Bu sadakayı zenginlerimizden alıp fakirlerimize dağıtmanı Allah mı sana emretti?” Hz. Peygamber (sav): “Allah’a kasem olsun evet!” Bu soru-cevaptan sonra adam şunu söyledi: “Getirdiklerine inandım. Ben geride kalan kabilemin elçisiyim. Adım: Dımam İbnu Sa’lebe’dir, Benu Sa’d İbni Bekr’in kardeşiyim.” (Bunu Beş Kitap rivayet etmiştir. Metin Buhari’den alınmıştır). Müslim’in rivayetinde şöyle denir: “Bir adam geldi ve şöyle dedi: “Bize senin gönderdiğin elçi geldi ve iddia etti ki sen Allah tarafından gönderildiğine inanmaktasın.” Hz. Peygamber (sav): “Doğru söylemiş” dedi. Adam tekrar: “Öyleyse semayı kim yarattı?” Hz. Peygamber (sav): “Allah” dedi. Adam: “Peki bu dağları kim dikti ve içindekileri kim koydu?” dedi. Hz. Peygamber (sav): “Allah!” dedi. Adam: “Peki semayı yaratan, arzı yaratan ve dağları diken zat adına söyler misin, seni peygamber olarak gönderen Allah mıdır? Hz. Peygamber (sav): “Evet!” dedi. Adam: “Elçin iddia ediyor ki biz gece ve gündüz beş vakit namaz kılmalıyız, bu doğru mudur?” Hz. Peygamber (sav): “Doğru söylemiştir!” Adam: “Seni gönderen adına doğru söyle. Bunu sana Allah mı emretti?” Hz. Peygamber (sav): “Evet!” dedi. Adam sonra zekatı, arkasından orucu, daha sonra da haccı zikretti ve bu şekilde sordu. Ravi der ki: Hz. Peygamber (sav) de her sualde “Doğru söylemiş” diye cevap veriyordu. Adam (son olarak) sordu: “Seni gönderen adına doğru söyle. Bunu sana Allah mı emretti?” Hz. Peygamber (sav): “Evet” dedi. Adam sonra geri döndü ve ayrılırken şunu söyledi: “Seni hakla gönderen Zat’a kasem olsun, bunlar üzerine hiç bir şey ilave etmem, bunları eksiltmem de.” Hz. Peygamber (sav): “Bu kimse sözünde durursa cennetliktir!” buyurdu.
Kaynak: Buhari, İlm 6; Müslim, İman 10, (12); Tirmizi, Zekat 2, (619); Nesai, Siyam 1, (4, 120); Ebu Davud, Salat 23, (486)
Hadis No : 0016
Ravi: Talha İbnu Ubeydillah
Tanım: Hz. Peygamber (sav)’a Necid ahalisinden bir adam geldi. Saçları karışıktı. Kulağımıza sesinin mırıltısı geliyordu, ancak ne dediğini anlayamıyorduk. Hz. Peygamber (sav)’e iyice yaklaşınca gördük ki, İslam’dan soruyormuş. Hz. Peygamber (sav): “Gece ve gündüzde beş vakit namaz” demişti ki adam tekrar sordu: “Bu beş dışında bir borcum var mı?” Hz. Peygamber (sav): “Hayır ancak istersen nafile kılarsın” dedi. Hz. Peygamber (sav): “Ramazan orucu da var” deyince adam: Bunun dışında oruç var mı? diye sordu. Hz. Peygamber (sav): “Hayır! Ancak dilersen nafile tutarsın” dedi. Hz. Peygamber (sav) ona zekatı hatırlattı. Adam: “Zekat dışında borcum var mı?” dedi. Hz. Peygamber (sav): “Hayır, ama nafile verirsen o başka!” dedi. Adam geri döndü ve gider ayak: “Bunlara ilave yapmayacağım gibi noksan da tutmayacağım” dedi. Hz. Peygamber (sav) da: “Sözünde durursa kurtuluşa ermiştir” buyurdu. Veya “Sözünde durursa cennetliktir” buyurdu. Ebu Davud’da. “Kasem olsun kurtuluşa erer, yeter ki sözünde dursun” şeklinde te’kidli olarak gelmiştir.
Kaynak: Buhari, İman 34; Müslim, İman 8, (11); Nesai, Sıyam, 1, (4, 120); Ebu Davud, Salat 1, (391); Muvatta, Kasru’s-Salat fi’s Sefer 94, (1, 175)
Hadis No : 0017
Ravi: Abdullah İbnu Abbas
Tanım: Bir kadın, kendisine küpte yapılan şıra (nebiz) hakkında sordu. Kadına şu cevabı verdi: “Abdulkays kabilesinin heyeti Hz. Peygamber (sav)’e geldiği vakit: “Bu gelenler kimdir?” diye sordu. “Rebialılar” diye kendilerini tanıttılar. Hz. Peygamber (sav): “Merhaba, hoş geldiniz, inşaallah bu ziyaretten memnun kalır, pişman olmazsınız” buyurdu. Misafirler: “Biz uzak bir yerden geliyoruz. Sizinle bizim aramızda şu kafir Mudarlılar var. Bu sebeple, size ancak haram ayında uğrayabiliyoruz. Öyle ise, bize kesin, açık bir amel emret, onu geride bıraktıklarımıza da öğretelim. Ve bizi cennete götürsün” dediler. Hz. Peygamber (sav) de onlara dört emir ve dört yasakta bulundu: Önce tek olan Allah Teala’ya imanı emretti ve sordu: “İman nedir biliyor musunuz?” “Allah ve Resulü daha iyi bilir!” dediler. Açıkladı: Allah’tan başka ilah olmadığına, Muhammed’in Allah’ın kulu ve elçisi olduğuna şehadet etmek, namaz kılmak, zekat vermek. Ramazan orucu tutmak, harpte elde edilen ganimetten beşte birini ödemenizdir.” Resulullah (sav) onlara şu kapları (şıra yapmada) kullanmalarını yasakladı: Hantem (topraktan mamul küp), dübba (su kabağından yapılmış testiler), nakir hurma kökünden ayrılan çanak, müzeffet – veya mukayyer – (içi ziftle – katranla – cilalanmış kap).
Kaynak: Buhari, İman 40, İlm 25, Mevakitu’s-Salat 2, Zekat 1, Farzu’l-Hums 2, Mevakıb 4, Meğazi 69, Edeb 98, Haberi’l-Vahid 5, Tevhid 56; Müslim, İman 23, 24, 25 (17); Ebu Davud, Eşribe 7, (3692); Tirmizi, İman 5, (2614); Nesai, İman, 25, (8, 120)
Hadis No : 0018
Ravi: Ali
Tanım: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: “Kişi dört şeye inanmadıkça mü’min olmuş sayılmaz: Allah’tan başka ilah olmadığına ve benim Allah’ın kulu ve elçisi Muhammed olduğuma, beni (bütün insanlara) hakla göndermiş bulunduğuna şehadet etmek, ölüme inanmak, tekrar dirilmeye inanmak, kadere inanmak”
Kaynak: Tirmizi, Kader 10, (2146)
Hadis No : 0019
Ravi: eş-Şerrid İbnu’s-Süueyd es-Sakafi
Tanım: Ey Allah’ın Resulü, dedim, “annem bana, kendisi adına mü’mine bir cariye azad etmenü vasiyet etti. Benim yanımda, Sudanlı (nübi) siyah bir cariye var, onu azad edeyim mi?” Hz. Peygamber (sav): “Çağır, onu (göreyim)” dedi. Çağırdım ve geldi. Cariyeye sordu: “Rabbin kim?” Cariye: “Allah!” dedi, tekrar sordu: “Ben kimim?” Cariye: “Allah’ın elçisisin!” cevabını verince Hz. Peygamber (sav): “Bunu azad et, zira mü’minedir” buyurdu.
Kaynak: Ebu Davud, Eyman 19 (3283); Nesai, Vesaya 8, (6, 251)
Hadis No : 0020
Ravi: Muaviye İbnul-Hakem es-Sülemi
Tanım: Hz. Peygamber (sav)’e gelip: “Bir cariyem var, çoban olarak çalıştırıyor, koyunlarımı otlatıyordum. Yakınlarda bir koyunumu yitirdi. Ne oldu? diye sorunca, kurt kaptı dedi. Koyunun kaybolmasına üzüldüm. İnsanlığım icabı cariyenin suratına bir tokat vurdum. Bu davranışımın kefareti olarak bir köle azad etmeyi adadım. Onu azad edebilir miyim?” diye sordum. Hz. Peygamber (sav) cariyeye: “Allah nerede?” diye sordu O: “Göktedir” deyince, “Pekala ben kimim? dedi. Cariye: “Sen Allah’ın Resulüsün” cevabını verince, Hz. Peygamber (sav) bana yönelerek: “Bunu azad et, zira mü’minedir” buyurdu.
Kaynak: Müslim, Mesacid 33, (537); Muvatta, Itk 8, (2, 776); Nesai, Sehv 20 (3, 18); Ebu Davud, Eyman, 19 (3283); Nesai, Vesaya 8, (6, 251)
Hadis No : 0021
Ravi: Abbas İbnu Abdilmuttalib
Tanım: Hz. Peygamber (sav)’in şöyle söylediğim işittim: “İmanın tadını, Rabb olarak Allah’ı, din olarak İslam’ı, peygamber olarak Muhammed’i seçip razı olanlar duyar”
Kaynak: Müslim, İman 56, (34); Tirmizi, İman 10, (2625)
Hadis No : 0022
Ravi: Abdullah İbnu Muaviye el’Gaziri
Tanım: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: “Üç şey vardır. Kim onları yaparsa imanın tadını alır: Sadece Allah’a kulluk eden, Allah’tan başka ilah olmadığını bilen, her yıl gönül hoşluğuyla zekatını veren! Zekatını da yaşlı, uyuzlu, hasta, değersiz, küçük hayvanlardan vermez, aksine mallarının orta hallilerinden verir. Zira Cenab-ı Hakk ne en iyisinden vermenizi emretmiştir, ne de en adisinden olana razı olmuştur.”
Kaynak: Ebu Davud, Zekat 4, (1582)
Hadis No : 0023
Ravi: Behz İbnu Hakim İbni Muaviye İbni Hayde el-Kuşeyri
Tanım: Babası tarikiyle dedesinden şunu rivayet ediyor: “Dedim ki: Ey Allah’ın Resulü, ben sana gelirken, seni ve dinini benimsemiyeceğim diye şunların (ellerinin parmaklarım göstererek) adedinden fazla yemin ettim. Meğerse, Allah ve Resulünün öğrettiği dışında hiçbir şey anlamayan bir kimseymişim. Şimdi Allah rızası için senden soruyorum. Allah seninle bizlere ne gönderdi?” Hz. Peygamber (sav): “İslam’ı” dedi. “Pekala, dedim, İslam’ın alametleri nedir?” Şu cevabı verdi: “Kendimi Allah’a teslim ettim, başka şeyleri terkettim” demen, namaz kılman, zekat vermendir. Her Müslüman bir başka Müslümana haramdır. İki Müslüman birbiriyle kardeştir ve birbirlerine yardımcıdırlar. Bir kimse Müslüman olduktan sonra müşrikleri terkedip, Müslümanlara karışmadıkça hiçbir ameli (Allah katında) makbul değildir.”
Kaynak: Nesai, Zekat 72, (5, 82)
Hadis No : 0024
Ravi: Süfyan İbnu Abdillah es-Sakafi
Tanım: Ey Allah’ın Resulü, bana İslam hakkında öyle bir bilgi ver ki, bana yetsin ve sizden başka kimseye İslam’dan sormaya hacet bırakmasın dedim. Şu cevabı verdi: “Allah’a inandım de, sonra da doğru ol” buyurdu.
Kaynak: Müslim, İman 62, (38)
Hadis No : 0025
Ravi: Enes
Tanım: Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: “Kim bizim namazımızı kılar, bizim kıblemize yönelir, bizim kestiğimizi yerse işte o, Müslümandır”. (Hadisi Nesai tahric etmiştir. Ancak, Buhari, Ebu Davud ve Tirmizi tarafından da rivayet edilmiş olan uzunca bir hadisin bir parçasıdır. Bak: Tirmizi, İman 2, (2611); Ebu Davud, Cihad 104, (2641))
Kaynak: Nesai, İman 9, (8, 105); Buhari, Salat 28
